Cinsel yolla bulaşan en yaygın hastalıkların başında HPV enfeksiyonları gelir. Sadece kadınlara özgü olmayan ve hatta erkeklerin daha yaygın taşıyıcı olduğu bu hastalık tedavi edilmediğinde ise çok ciddi sağlık problemlerine yol açıyor.
Özellikle de kadınlarda rahim ağzı kanserlerinin en temel sebebi olarak görülüyor. HPV, basit bir test ile kolaylıkla öğrenilebilen ve aşı ile de kontrol altına alınabilen bir enfeksiyondur.
HPV nedir?
Human Papilloma Virüs (HPV) enfeksiyonu sonucunda hem kadınlarda hem erkeklerde meydana gelebilen genital siğillerdir. Karnabahar görünümünde kısmen sert kitleler olan HPV, bazen tek bir bölgede toplu iğne ucu kadar büyüklükte olabilirken bazen de daha büyük boyutlara ulaşabilir.
Siğil şeklinde kitlelerin oluşumuna neden olan bu virüs, tekrarlayan enfeksiyonların ortaya çıkmasına yol açabiliyor.
Özellikle de kadınlarda; rahim ağzı, genital dudak, vajina ve anüs çevresi kanserlerine yol açabilen yaklaşık 40 farklı tipte HPV enfeksiyonu olduğu biliniyor. Her ne kadar bağışıklık sistemi sayesinde kendiliğinden geçebilse de HPV’nin kansere dönüşme riski de vardır.
Dolayısıyla temas yoluyla kolaylıkla geçebilen bu virüse önlem alabilmek ve olası öncü durumları önceden tespit edebilmek için HPV tarama testi mutlaka yaptırılmalıdır.
HPV Tarama Testi nedir?
Rahim ağzını incelemek ve kanser öncüsü durumları kontrol etmek için kadınlara yapılan özel bir rahim ağzı tarama testidir. Kadın cinsel organlarında ve rahim ağzında (serviks) HPV virüsü bulunup bulunmadığını öğrenmek için yapılan bu test, iki grup vardır. İlk grupta yer alan testler co-test olarak isimlendirilir ve Smear testi ile birlikte uygulanır.
Bu grupta yer alan testin en önemli avantajı ise hem HPV virüsün varlığını tespit etmek hem de rahim ağzı kanserine neden olabilecek hücresel değişiklikleri görebilmektir. İkinci grupta yer alan testler ise sadece HPV virüsünün tespiti için tercih edilir.
HPV aşısı nedir?
Genellikle belirti göstermeyen DNA virüsleri arasında yer alan HPV enfeksiyonunu kontrol altına almak ve olası kansere dönüşme riskini minimize etmek için kullanılan tıbbi bir yöntemdir. HPV aşısı çok kritik bir tedavi yöntemidir çünkü rahim ağzı kanserlerinin yüzde 99’u bu virüs sebebiyle meydana gelir.
Aşı olunduğu takdirde ise birincil korunma sağlanmış olunur. Bu noktada farklı HPV türlerine göre farklı aşılar geliştirilmiştir. HPV tip 6, 11, 16, 18 için dörtlü HPV tip 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, ve 58 için dokuzlu ve son olarak HPV tip 16, 18 içinse 2’li aşı kullanılır.
HPV aşısı nasıl yapılır?
HPV aşısı kız ve erkeklerde;
- 9 -14 yaş arası iki doz,
- 14 -40 yaş arası ise üç doz olacak şekilde uygulanır.
- Eğer aşı uygulanan yaş aralığı 9 ila 14 ise bu durumda ilk aşı belirlenen bir tarihte ikinci aşı ise ilk aşıdan 6 ay sonra yapılır. Aşı uygulanan yaş aralığı 14 ila 40 ise bu durumda ilk aşı belirlenen tarihte, ikinci aşı ilk enjeksiyondan 2 ay sonra ve üçüncü doz aşı da ilk enjeksiyondan 6 ay sonra yapılır. Yaş aralıkları ve dozlar çalışmalar yapıldıkça değişkenlik göstermektedir.
