Kanser tedavileri ya da yaşın ilerlemesi gibi doğurganlığı etkileyebilecek birçok sebep bulunmaktadır. İlerleyen dönemlerde çiftin gebelik şansını korumak adına günümüzde doğurganlık koruyucu tedaviler uygulanabilmektedir.
Özellikle yumurta ve sperm hücrelerinin dondurulduğu vitrifikasyon yöntemleri ile çiftin gebelik şansı korunmaktadır.
Kadınlar için Doğurganlığın Korunması
Kemoterapi ya da radyoterapi gibi tedaviler yumurtalık rezervlerinin hasar görmesine ve gebelik şansının sonlanmasına yol açmaktadır. Bundan dolayı da evli olan ya da evli olmayan ancak kanser tedavisi alacak her kadın için yumurtaların dondurulması önemle tavsiye edilir. Ayrıca yumurta sayısı, reservi az olan kadınlar, evli ise embriyo evli değil ise yumurta dondurabilirler.
Kadının doğurganlığını koruyacak işlemleri aşağıdaki gibidir;
- Yumurta hücresi dondurulması,
- Yumurta dokusu dondurulması,
- Embriyo dondurulması.
Yumurta hücresinin dondurulması klasik IVF yani tüp bebek tedavisi ile yapılmaktadır. Elde edilen kaliteli yumurta hücreleri, ileride kullanılmak üzere dondurulur. Dondurma işlemi vitrifikasyon yöntemi ile hazırlanır. Bu işlem için ilk olarak yumurtalıklar uyarılır, ardından toplanır ve içlerinden kaliteli olanlar dondurulur. Toplamda 2 – 3 haftalık bir süreçtir.
Meme kanseri gibi kanda östrojen yükselmesinin kanser seyrini olumsuz etkileyebileceği durumlarda, Femera (letrozol) gibi ilaçlar kullanılır ve hastalık seyri olumsuz olarak etkilenmez. Embriyo dondurma yöntemi evli kadınlar için geçerli bir seçenektir.
Kurul raporu ile uygulanan bu yöntemde, babadan alınan spermler ile anneden alınan yumurta hücreleri döllendirilir. Oluşan embriyolar dondurularak saklanır.
Erkekte Üreme Koruyucu Tedaviler Nelerdir?
Kadınlarda olduğu gibi erkeklerde de üremeyi engelleyebilecek hastalıklar söz konusudur. Özellikle planlı tedavilerden önce sperm hücreleri dondurularak, ileride kullanılmak üzere saklanabilir.
Kanser tedavilerinde ya da testis fonksiyonlarını etkileyen hastalıklarda spermlerin dondurulması kişinin baba olma şansını korumak için önemlidir. Kurul raporu alındıktan sonra spermler dondurulmaktadır.
- Kemoterapi ve radyoterapi gibi sperm hücrelerine zarar verebilecek tedavilerden önce sperm hücreleri alınarak saklanabilir.
- Üreme fonksiyonlarının kaybedilmesine sebep olabilecek olan ameliyatlar (testislerin alınması ve benzeri) öncesinde sperm dondurulması hastaya önerilmektedir.
- Cerrahi yöntemlerle sperm elde edilmişse dondurulması, tekrar aynı işlemlerin uygulanmaması için önemlidir.
- Ağır sperm sayı düşüklüğü varlığı (daha ileride hiç sperm bulunamaması riskini önlemek için) durumunda sperm dondurma önerilmektedir.
Üreme hücrelerinin dondurulması yalnızca başarılı ve bu alanda deneyimli ekipler ve merkezler tarafından yapılmalıdır. Dondurulan hücrelerin çözünerek yeniden kullanılabilmesi için deneyim ve son teknolojinin kullanılması büyük önem taşır.
