Tüp Bebek Tedavisi en genel anlamıyla, kadın ve erkeğe ait üreme hücrelerinin vücut dışında, laboratuvar ortamında döllenme işlemidir. 5 aşamadan oluşan bir tedavi süreci uygulanır.
Bu prosedürler standart olsa da tedavi planlaması çiftin kısırlık durumuna uygun olarak özelleştirilir. Aşamalar aynı olsa da kullanılan ilaçlar, uygulamalar ya da işlemler birbirinden farklı olabilir. Tüp bebek tedavisi kapsamında uygulanabilecek diğer işlemler ise:
- Mikroskop altında uygulanan testis biyopsisi (Mikrotese)
- Genetik sorunlar söz konusu olduğunda çiftlerin embriyolarının incelenmesi ve içlerinden sağlıklı olanlarının seçilmesi yöntemi PGD (Preimplantation Genetic Diagnosis)
- Lazer aracılığı ile embriyo çeperinin inceltilmesi yöntemi (Assisted Hatching)
- Embriyoların, spermlerin ve yumurtaların daha sonra kullanılmak üzere dondurulması (Frozen)
- Embriyonun gelişimini kamera altında takip etmek ve gelişimi sağlıklı olanları seçmek için uygulanan yöntemler (Embriyoscope)
Tüp Bebek Yönteminin Adımları Nelerdir?
- Aşama: İlk muayene ve çift değerlendirmesi
Çiftin daha önce gördüğü tedaviler, hamilelik, düşük gibi öyküler dinlenir. Uygulanan tetkik ve muayenelerin sonuçları analiz edilir. Bu kapsamda çiftten istenen muayene ve tetkikler:
- Her türlü ameliyat raporu ya da notu
- Sperm tahlili
- Kadın ve erkeğe ait kan testleri
- Daha önce uygulanan tedavilere ait raporlar
- Rahim filmi
- Kromozom analizi (Bazı durumlarda istenebilir)
- Trombofili paneli (Bazı durumlarda istenebilir)
- Varsa başka hastalıklar ile ilgili raporlar
Sonuçlara göre de çifte uygun bireyselleştirilmiş bir tedavi planlanır.
- Aşama: Yumurtalıkları uyarma ve yumurta oluşturma
Yumurtalıkların uyarılması sayesinde anne adayından birden fazla sayıda yumurta elde edilebilir. Bunun için yumurta geliştirici ilaçlar ve iğneler uygulanır. İlaçların dozu ve tedavi süreci hastanın yaşına ve yumurta rezervine göre değişmektedir. Bu süreç yaklaşık olarak 8-12 gündür.
- Aşama: Yumurta toplama
Geliştirilen yumurtalar genel anestezi altında toplanmaktadır. Ardından sperm hücreleri ile döllendirilmek üzere laboratuvara alınır. Sperm tahlili yapmak için mastürbasyon ile sperm örneği baba adayından alınır. Sperm hücresi olmayan durumlarda mikro TESE ameliyatı (testisten minik bir parça alınarak sperm aranır) sperm örneği temin edilebilir. Bu işlem ise yarım saatte tamamlanır.
- Aşama: Tüp bebek (IVF) ya da microenjeksiyon (ICSI) uygulaması
Çiftin kısırlık durumuna göre klasik tüp bebek yöntemi ya da mikroenjeksiyon yöntemi uygulanabilir. Klasik tüp bebek uygulamasında sperm ile yumurtanın laboratuvar ortamında kendi halinde döllenmesi beklenir ve oluşan embriyolar anne adayının rahmine transfer edilir. Mikroenjeksiyonun amacı, spermin tek tek yumurtaların içine yerleştirilmesi vasıtası ile döllenmenin yüksek başarı şansına sahip olmasının hedeflenmesidir. Mikroenjeksiyon, özellikle şiddetli erkek kısırlıklarında kullanılır.
- Aşama: (Embriyo transferi)
İki ila altı gün süreli laboratuvarda muhafaza edilen döllenmiş yumurtalar rahim içerisine bir katater ile yerleştirilir. Tamamen ağrısız bir işlemdir. Çoğunlukla 3. ya da 5. gün embriyosu tercih edilir. Bu işlem 5-10 dakikada tamamlanır.
Gebelik testine kadar olan süreçte cinsel beraberlik için doktordan onay alınması gerekir, aksi halde cinsel ilişki önerilmez. Embriyo transferinden bir gün sonra duş alınabilir. Transfer işleminden 12 gün sonra gebeliğin oluşup olmadığının tespit edilmesi için kan testi yapılır.
