Kadın genital organı rahim, tüpler ve vajenin üst bölümü, Müllerian kanal adı verilen iki kanalın karın bölgesi içinde, orta hatta birleşmesinden meydana gelir. Bu bölümün altında yer alan; vajenin alt bölümü, rahim ağzı ve vajen girişi, ürogenital sinüs adı verilen ciltten içeri doğru uzanan bir kıvrımı ifade eder.
Bu organlar doğuştan ya da sonradan meydana gelen sorunlar sebebiyle bozulabilir. Kadın organlarının doğuştan olan şekil bozuklukları arasında en sık görülenler bu Müllerian kanalların birleşmemesine bağlı olarak görülen rahim şekil bozuklukları olarak ifade edilir.
Müllerian kanal anomalisi olan kadınlarda en sık görülen sorunlar:
- Kısırlık
- Hamilelikte erken dönem düşükleri, erken doğum
- Bebekte büyüme ve gelişme sorunları
- Anne karnında bebeğin duruş anomalileri
- Bebeğin dış zarında, plasentada ve yerinde bozukluklar
- Bebeğin çeşitli organlarında görülebilen anomaliler
- Adet görmeme, adetlerde ağrı, ilişkide zorluk ve karın ve kasık ağrıları sorunları görülmektedir.
Kadınlık organlarında görülebilen doğumsal anomaliler ve yapı bozuklukları kadınların yaklaşık %0.1-0.5’inde mevcuttur. Kısırlık sebebiyle uzmana başvuran kadınların ise %3’ünde bu gibi yapısal anomaliler söz konusudur. Tekrarlayan düşüklerde %5-10, geç gebelik kayıplar ve erken doğumlarda ise % 25 oranında doğumsal yapı sorunlar söz konusudur. Rahim anomalileri 7 grupta incelenir:
Hipoplazi/Agenezi: Bu anomali grubunda rahim hiç yoktur ya da çok az gelişmiştir. En sık rastlanan şekli rahim, rahim ağzı ve vajinanın üst kısmı yoktur. Mayer-Rokitansky-Kuster-Hauser sendromu olarak geçer. Bu hastalar doğal yoldan gebe kalamaz.
Unicornuat rahim: En nadir görülen anomalilerin başında gelmektedir. Kanallardan birinin tamamen ya da tamama yakın bölümü gelişmemiştir. Rahmin yarısı bu anomalide yoktur.
Didelfis rahim: Rahmi oluşturacak kanalların birleşmesi tam olarak gerçekleşmez. Bu anomalide iki tane rahim boşluğu ve rahim ağzı bulunmaktadır. Vajinada da duvar olabilir.
Bikornuat rahim: Rahmin şekli bu anomalide armut gibi değil, kalp biçimindedir. Üst bölümünden aşağıya doğru çentiklidir. Bebeğin büyüyeceği alan bu anomalide daralır.
Septalı rahim(rahimde duvar olması): İki boynuz arasındaki duvar kaybolmaz. Bu duvar alanı rahim ağzına kadar uzanabilir, tam veya kısmi olabilir. Gebelik sürecinde sorun yaratabilir.
Arkuat (kavisli) rahim: Bu anomalide tek bir rahim boşluğu vardır. Fakat rahmin üst kısmı düz veya eğik olmasına karşın küçük bir yarık bulunur. Genellikle gebelikte probleme yol açmaz.
Rahim Anomalisi Teşhisi Nasıl Konur?
Gebe kalma sürecinde sorun yaşayan kadınlara detaylı bir muayene ve tetkik yapılır. Ultrason ile rahimdeki çoğu anormallikler tespit edilmektedir. Ultrason karından ya da vajinadan yapılabilmektedir.
Bazen histerosalpingografi (HSG) adı verilen radyoopak bir madde rahme uygulanır. Ardından rahim ve yumurtalıklar görüntülenir. Gerekli durumlarda laporoskopi ya da histeroskopi de uygulanabilir.
Tedavi Nasıl Yapılır?
Bazı rahim anomalileri oldukça kolay şekilde tedavi edilebilmektedir. Bazılarının ise tedavisi riskli olabilir. Bundan dolayı tedavi sürecine alanında uzman hekim ile beraber karar verilmelidir. Anomaliye göre histeroskopi uygulanabilir.
